ASPREE Çalışması

Size doktorlarla ilgili bir sır vereyim mi? Her doktorun kendini daha rahat hissettiği ve uğraşmaktan keyif aldığı ve hatta o konuda okumaktan daha çok hoşlandığı kendine özgü bazı özel alanlar vardır. Benim de tutkuyla beki de biraz takıntılı bir şekilde uğraşmaktan keyif aldığım alan insanın hem ömrünü (lifespan) hem de sağlıklı kaldığı periyodu (healthspan) arttırmaya yönelik çabalar. Bu yüzden özellikle kendini sağlıklı hisseden ama 80 yaşında da öyle hissetmek ve torunlarıyla (ve belki de onların çocuklarıyla) rahatça oynayabilmek isteyen insanlara yol gösterebilmek, kılavuzluk yapmak en büyük mesleki keyif benim için. İşte bu konuda hastalarımın/danışanlarımın bana oldukça sık sordukları bir soruya yanıt olabilecek bir çalışma yayınlandı yakın zaman önce, hem de tıp dünyasının en prestijli dergisi olan NEJM’da. Bu çalışmanın ismi ASPREE çalışması; yanıt vermeye çalıştığı soru da 65-70 yaş üzerinde ancak o güne kadar herhangi bir kalp damar hastalığı geçirmemiş olan görünüşte sağlıklı bir popülasyonda düşük doz (100mg) aspirin almanın tüm sebeplere bağlı ölümlerde bir azalma sağlayıp sağlamayacağı. Bu amaçla yaklaşık 20000 kişi iki gruba bölünmüş ve aspirin veya plasebo (yalancı ilaç) verilen kişiler ortalama 5 sene boyunca takip edilmiş. Sonuç çok şaşırtıcı: Aspirin alan grupta plasebo alan gruba göre tüm sebeplere bağlı ölümlerde artış olmuş. Bu artışta en büyük pay, aspirin alan gruptaki özellikle kanser ile ilişkili ölümlerdeki belirgin yükselme. Çalışmaya alınan kişilere bakılınca bu kişilerin %74’ünün hipertansif, %11’inin şeker hastası, %74’ünün obez veya aşırı kilolu olduğunu görüyoruz, yani aslında çok da düşük riskli bir popülasyon değil bu aslında.
Sonuç: Daha önce kalp-damar hastalığı geçirmemiş olanlarda birincil koruma açısından aspirin almanın bir faydası yok; hatta zararlı olabileceğine dair işaretler mevcut. O yüzden hastalıklardan korunmak amacıyla aspirin alma gibi bir planınız varsa bence önce doktorunuza bir danışın.