hsCRP, HbA1c ve Bilişsel fxn

Merhaba,
Bazen, kendi kendime düşünüyorum; kendime yaptırdığım veya hastalarımdan istediğim testler arasında uzun ve sağlıklı yaşam konusunda bana bilgi verebilecek en az maliyetli ama en çok ön gördürücü testler hangileri: Çoğu zaman iki veya üç test aklıma geliyor: Yüksek duyarlılıklı C reaktif protein (hsCRP), HbA1C ve açlık insülin düzeyi. Bu konuyla ilgili bir araştırma planlayıp, gerçekleştirmek de zor gerçekten; çünkü binlerce kişiyi yıllarca takip edip, araştırdığınız değişkenler açısından bir farklılık olup olmadığını gözlemlemeniz gerekir. Benim saplantılı şekilde ilgili olduğum bir konu ilerleyen yaşlarda beyin sağlığımızın korunması ve bence sağlıklı yaşamın (healthspan) en önemli parametresi de bu. Size bu konuda bence gayet iyi planlanmış ve yürütülmüş aynı çalışmanın iki kolundan bahsedeceğim bugün.
Bu çalışmanın ismi; the English Longitudinal Study of Ageing (ELSA). İsminden de anlaşılabilineceği gibi bir İngiliz çalışması. 50 yaş üzerinde 5500 e yakın kişi alınıp çeşitli bilişsel testlerden geçirilip herhangi bir bilişsel bozuklukları olmadıkları teyit edildikten sonra bu kişiler ortalama sekiz yıl takip edilmişler. 2 yılda bir bilişsel testleri yenilenen bu kişilerde hafif bilişsel bozukluk veya Alzheimer gibi beyin fonksiyonlarında kötüleşmeyle seyreden durumlar olup olmadığı takip edilmiş. Çalışmanın HbA1C ayağında normal kişilere göre (HbA1c<%5.7) prediabetik (HbA1C: %5.7-6.4) ve diabetik (HbA1C>%6.4) kişilerde bilişsel testlerde başlangıca göre çok daha belirgin gerileme olduğu gözlenmiş. Üstelik diabetik kişilerde HbA1C eğer %7’nin üzerinde seyrederse bu bozulmanın çok daha belirgin olduğu görülmüş. Araştırmanın ikinci kolu olan hsCRP çalışmasında ise başlangıçta hsCRP düzeyine göre tüm popülasyon 4 gruba bölünmüş (1. Grup <1mg/L, 2. Grup: 1-1.9mg/L, 3. Grup: 2-4.1 mg/L, 4. Grup>4.1mg/L) ve yine ortalama 8 sene takip edilen kişilerde seneler geçtikçe 1. Gruba göre diğer gruba dahil olan kişilerde bilişsel fonksiyonlarda çok daha belirgin bozulma olduğu gözlenmiş.
Dolayısıyla eğer bundan 10 sene sonra beyin faaliyetlerinizin nasıl olacağını merak ediyorsanız hemen gidin herhangi bir güvenilir laboratuvarda hsCRP ve HbA1C seviyelerinize baktırın. Özellikle vücudunuzda aktif belirgin bir iltihabi süreç yoksa bu testler size oldukça anlamlı bir bilgi sunacaktır.
Dikkat ettiyseniz, kalp hastalıkları ile ilişkili iltihabi süreç (inflamasyon) konusuna hiç girmedim çünkü o benim için bir veya birkaç bölümü kapsayacak kadar ayrıntılı ve ‘çok özel’ bir konu.
Bu bahsettiğimiz parametreler sizde yüksek çıkıyorsa hiçbir zaman çaresiz değilsiniz ama hele de prediabetik dönemde (yani insulin direnciniz var denilen dönemde yakalandıysanız) ve sonrasında şeker hastası (tip 2 DM) olduysanız bunun suçu ya size diyabete doğru ilerlememeniz için yapmanız gerekenleri anlatmayan doktorunuzun ya da bunlar size anlatıldıysa bunları uygulamayan size aittir.

Sağlıklı günler dilerim.